శ్రీ వైష్ణవ దేవి

జమ్మూ-కాశ్మీర్ లోని “మాతా వైష్ణోదేవి” ఆలయాన్ని - ఆ “మాత పిలుపు(Maa Ka Bulawa)” రాకుండా యాత్ర చేయలేమని.. ?

శ్రీ వైష్ణవ దేవి ఆలయం ప్రసిద్ధి చెందిన “దేవి” పుణ్యక్షేత్రం. ఈ వైష్ణవ దేవి పుణ్యక్షేత్రం “త్రికూట” పర్వతాలపై నెలకొని ఉన్నది. హిందువులు వైష్ణవదేవినే “మాతా రాణి” అని” వైష్ణవి” అని కూడా సంభోదిస్తారు. ఈ అమ్మ వారి ఆలయం ఉత్తర భారతాన జమ్మూ-కాశ్మీర్ రాష్ట్రంలో, జమ్ముకు సుమారు 65 కిలోమీటర్ల దూరంలోవున్న“జమ్ము జిల్లా”లోని “కాట్రా పట్టణం”లో,ఎత్తైన “హిమాలయ” పర్వత ప్రాంతంలో “త్రికూట పర్వత శేణి” లోని ఒక గుహ(Gufa) లో ఉన్నది !!

ఈ పవిత్రమైన “గుహ” యొక్క “కాలనిర్ణయం” భౌగోళిక అధ్యయనం ప్రకారం, దాదాపు “ఒక మిలియన్ సంవత్సరాల వయసు” గా సూచించబడింది.!!
ఈ “Trikuta పర్వతం” యొక్క ప్రస్తావన “ఋగ్వేదం”లో కూడా వున్నది. ఈ దేవి ప్రస్తావన “మహాభారతం” లో కూడా కనపడుతుంది. పాండవ-కౌరవుల సైన్యాల “కురుక్షేత్ర యుధ్ధ” సమయంలో, శ్రీ కృష్ణుని సూచనలపై, అర్జునుడు ”యుద్ధభూమిలో విజయం” కోసం “వైష్ణోదేవిని” ధ్యానం చేసి ఆమె దీవెనలు పొందినట్లు చెప్పబడింది. అర్జునుడు తన ప్రార్ధనలో, ఈమె “నివాసస్థానం”ను (బహుశా ప్రస్తుత జమ్మూప్రాంతాన్నిసూచిస్తూ) 'ఎల్లప్పుడూ “జంబూ పర్వతవాలు”న ఆలయంలో నివసించు .. దేవిగా అనినట్లు (అంటే...'Jambookatak Chityaishu nityam Sannihitalaye' వంటి వాక్యంలో) మాత యొక్క చిరునామా సూచించ బడింది. పాండవులు తమ విజయానికి చిహ్నంగా,ఈ దేవికి గౌరవ, కృతజ్ఞతలుగా “ఐదూ రాతి నిర్మాణాలు” కావించి వుండవచ్చని అవి కొండ పైన “Trikuta Mountain” ప్రక్కనే ఉన్నాయని చెపుతారు.

జమ్ము నుండి “కాట్రా” ప్రాంతానికి” హెలి కాప్టర్లలో కూడా వెళ్లవచ్చు. రైలు, మరియు ఇతర వాహన సాధనాలు కూడా వుంటాయి. కాట్రా నుండి “కాలి నడకన, గుర్రాల(Pony)మీద, పల్లకి(palakan)ల్లో”ఎలాగైన వెళ్లవచ్చు.

ఈ ఆలయం సుమారు “11 కిలో మీటర్ల” దూరంలో “5200 అడుగుల” ఎత్తులో వున్న పవిత్రమైన “గుహలో” (గర్భగుడి) లోపల వున్నది. ఈ పవిత్రమైన “గుహ” సుమారు 98 అడుగుల పొడవు ఉంటుంది. ఈ గుహ లోపల మాతా వైష్ణోదేవి “మూడు” రూపాల్లొ, “మహాకాళి, మహాలక్ష్మి,మహా సరస్వతి” లుగా దర్శనమిస్తుంది. ఈ అమ్మవారు “విగ్రహరూపం”లో కాకుండా కేవలం మూడు “పిండ” (Pindies) రూపంలలో దర్శనమిస్తారు. ఆలయానికి వెళ్లే దారిలో తప్పక దర్శించ వలసిన ఇతర పురాతనమైన చిన్న ఆలయాలు కూడా వున్నాయి !!

అన్నిటి కంటే అతి ఆశ్చర్యకరమైన .. నిజం ఏమంటే .. శ్రీ మాతా వైష్ణోదేవి పవిత్ర-పుణ్యక్షేత్రం ప్రయాణం – ఆ “మాత పిలుపు” -”Maa Ka Bulawa” తోనే మొదలవుతుంది. ఇది ఒక నమ్మకమే కాకుండా, ప్రతి వారికీ ఒక బలమైన “అనుభవం” మరియు నిజం కూడా !!
మాత వైష్ణోదేవి “ఆమె పిల్లలకు” ఒక “పిలుపు” “” Maa Ka Bulawa”పంపిస్తుంది. ప్రతి భక్తుడు ఆ పిలుపుపై “ఆమె దీవెనలు పూర్తిగా పొందిన తరువాత” మాత్రమే సందర్శించగలుగుతాడు. ఆ భక్తుడు “కుంటి గాని, గుడ్డి గాని,పడుచుకాని, ముదుసలి కానీ,లేవలేని వారు కానీ”ఎవరయినా సరే .. “మాత పిలుపు” పై అక్కడకు వెళ్ళి తీరుతారు !! ఇది పచ్చి నిజం ..!! అందరి భక్తులకు అనుభవైకమే ..!! ఎవరుఎన్నివిధాలుగా అనుకున్నా కూడా - ఇది ప్రతివారి “స్వీయాను అనుభవం” అన్నమాట మరువకూడదు !!

ఇదే, ఈ “వ్యాసకర్త” యొక్క “స్వీయానుభవం” కూడా!! ఆ “దేవి పిలుపు” పై (1995,1998 2006) మూడుసార్లు ఆమె పాదాలచెంత నిలివగలిగాడు!!

ఇక, ఈ త్రికూట పర్వతం పైకి వెళ్ళే ఈ “11 కిలో మీటర్ల నడక దారి” చాల కష్టతరమైనది. తిరుపతి కొండ ఎక్కేవారు “గోవిందా గోవింద” అని అరుస్తున్నట్లె, ఇక్కడ పర్వతం ఎక్కేవారు కూడా “జై మాతాదీ” “జై మాతాదీ” అంటూ ఆమె నామస్మరణతోనే ఎక్కుతుంటారు, ఒకరిని ఒకరు అదే “నామస్మరణతో” పలకరించుకుంటారు కూడా. మొదటిసారిగా “మాత పిలుపు”ని అందుకున్న భక్తులు ఈ “నడక మార్గం”తోనే దేవిని దర్శించునేందుకు ఇష్టపడతారు.

ఈఆలయ వున్న ప్రాంతాన్ని “భవన్” అని అంటారు. ఈ నడకదారి ప్రయాణం “ సుమారు 6 – 8 గంటలు పడుతుంది. అందువల్ల భక్తులు తెల్లవారుఝామునే నడక మొదలుపెడతారు. ఆలయం ఇంకా చాలదూరంలో వుందనగానె మాతాదీ ”భవన్” బహుసుందరంగా, కనులపండువుగా,వళ్ళు పులకరింపుగా,నడక శ్రమ తెలియనంతగా, మనకు కనిపుస్తూనే, రమ్మని పిలుస్తున్నట్లు వుంటుంది.!!

బోర్డు వారు భక్తులను గ్రూపులుగా విభజించి వారికి Yatra (Parchi)Tickets నెంబరిస్తారు. దాని ప్రకారం భక్తులను ఆలయంలోనికి అనుమతిస్తారు.“అత్యంత భద్రతా కారణాల”పై సైన్యం ఎల్లవేళలా అక్కడ్ కాపలా కాస్తూ వుంటుంది. ఎప్పుడూ ఆ ప్రాంతం అంతా వారి “అజమాయిషీ”లోనే వుంటుంది. ఆలయంలోపలికి ”దువ్వెన్నలు, సెల్ ఫోన్లు, పెన్ లు, పిన్నీసులు, కెమరాలు, అలాగె తోలుతో చేసిన “బెల్ట్” లాంటి “ఏ వస్తువును” అనుమతించరు”. కనుక వాటిని కలిగి వున్నవారు వాటిని అక్కడే “భవన్ -లాకర్లలో” భద్ర పరుచుకోవచ్చు.“బోర్డు”వారే నడుపుతున్న”Bhaint Shop” గతంలో భక్తులు సమర్పించిన “చీరలు, పాటల క్యాసెట్లు, దేవి బొమ్మతో వున్న coins లాంటి వస్తువులు” కొనవచ్చు. ఈ బోర్డువారే “భోజనాలయ”కూడా నడుపుతున్నారు. ప్రైవేట్ వ్యక్తుల వారివి కూడా వుంటాయి కానీ వాటిలోని వస్తువులు ఎంతవరకు నమ్మవచ్చో ప్రశార్ధకమే !!

ఇక “భవన్”నుండి “తిరుగు ప్రయాణానికి” వేరొక వైపు నుండి “రెండో మార్గం” కూడా ఏర్పరచారు. ఈ మార్గంలో “క్రిందకు తిరుగు ప్రయాణం” చేయలేని వారికి వయోవృధ్ధులకు ఇతర సాధనాలకు తోడు “Battery Car” సౌకర్యం కూడా బోర్డు వారు ఏర్పాటుచేశారు.

అన్నిటికన్నా ముఖ్యమైన విషయం ఏమిటంటే, ఈ తల్లి “భవన్” భక్తుల దర్శనం కోసం, “ఏడాది పొడవునా” నిరంతరంగా.. తెరిచే వుంటుంది !!
మరొక విశేషం ఏమంటే - “24 గంటలూ” - మనం దేవిని “దర్శనం” చేసుకోవచ్చు!!.
“అర్ధరాత్రి గాని, అపరాత్రి గాని, మిట్ట మధ్యాన్నం గాని, చివరకు “వేళ-కాని-వేళల్లో” కూడా
-ఇతర దేవాలయాల సంప్రదాయాలకు భిన్నంగా - ఈ దేవి తన భక్తులకి దర్శనం ఇస్తుంది !!

మాత దర్శనం అయిన బయటకు వచ్చిన వెంటనే బోర్డు వారు “ ప్రసాదం” ఇస్తారు. ఆ “పౌచ్” లో “దేవి వెండి రూపు కూడా ఒకటి” వుంటుంది. దేవి ఆలయం బయట వున్న “చరణామృతం” నీటిని భక్తులు శ్రధ్ద్ధగా “కాన్లలో” పట్టుకుని తీర్ధంగా ఇంటికి తెచ్చుకుంటారు. ఈ నీటికి ఔషదీగుణాలు వున్నట్లు తెలుస్తున్నది. మాత “చరణ పాదుకలు” కూడా మార్గ మధ్యంలో చూడవచ్చు. ఇక్కడే శ్రీ “భైరవుని “ ఆలయం కూడా ఇంకొంచెం ఎత్తైన పర్వతం మీద వుంటుంది. ఈయన దర్శనం చేయకుండా వైష్ణో దేవి యాత్రపూర్తి అవదని చరిత్ర చెపుతోంది !! యాత్ర ఫలించడాని చెపుతారు..!!

శిఖ్ఖుగురువు అయిన “శ్రీ గురుగోబింద్ సింగ్” యొక్క సందర్శన కూడా (బహుశా పవిత్రమైన, చారిత్రాత్మక గుహ కాబట్టి) పురాతన ప్రస్తావన వల్ల, “ఒక వ్యక్తిగా Purmandal ద్వారా అక్కడ వెళ్ళాను” అని చెప్పబడింది !!

శ్రీ మాతా వైష్ణోదేవి ఆలయం 1986 సంవత్సరం నుండి “ఆలయ మరియు యాత్రల నియంత్రణ ,నిర్వహణ” కోసం “Sri Maata vaishno Devi Shrine Board” (ఆలయ బోర్డు) వారికి అప్పగించబడింది.!!